İstanbul Aile Hekimliği Derneği (İSTAHED) Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Sercan Ahmet Uluç ve İSTAHED Genel Sekreteri Dr. Çınla Nişli Kaya, son zamanlarda Aile Hekimliği sisteminde yaşanan sorunlarü ilişkin görüşlerini açıkladı. Dr. Sercan Ahmet Uluç, aile hekimliği çalışanları olarak 1 Kasım 2024 yılında yayınlanan yönetmeliği "eziyet yönetmeliği" olarak nitelendirerek, "Aile Hekimliği Ödeme ve Sözleşme Yönetmeliği ile beraber maalesef son derece zor günler geçiriyoruz. Çünkü zaten çok yoğun bir iş yükü altındayken, üstüne çok daha fazla iş yükü eklendi bu yönetmelikle. Ve buna rağmen ücretlerimizin birçoğu şarta dayandırılarak veriliyor. Yani ayda kazandığımız maaşın yüzde 40'ı asıl maaşımız, kalan yüzde 60'ı ek ödeme olarak bize ödeniyor. Yani hepsi; 'şunu yaparsanız şuradan şu kadar para vereceğiz', 'bu izlemi yaparsan bu kadar', 'işte şu kadar rapor verirsen bu kadar...' Böyle bir maaş hesabı dünyanın neresinde var açıkçası merak ediyoruz" diye konuştu.
Uluç, bir ay çalışamadığında bir önceki aldıkları maaşın yüzde 40'ını aldıklarını belirterek, "Yani bu şekilde maaş alan dünyanın neresinde bir sağlık çalışanı var? Sağlık Bakanlığı çıksın bize bunu söylesin. Biz zaten çok çalışıyoruz. OECD ülkelerine göre nüfusa oranla hekim sayısında da hemşire sayısında da en son sıradayız. Buna rağmen bu ülkedeki sağlık sistemi ayakta duruyorsa, bu bizim fedakarlığımız sayesindedir. Yani biz çıkıp bize teşekkür etmesi gerekirken; bu kadar az sayıda personelle bu kaliteli hizmeti sağlayabildiğimiz için bize teşekkür etmesi gerekirken; üstüne çıkıp 'ben sizi yetersiz buluyorum, bunları da yaparsanız size para öderim, yoksa paranızı keserim' mantığıyla hareket ediyor" dedi.
"MHRS uygulaması bizi sekreter konumuna düşürüyor"
MHRS randevu sistemindeki sorunlara da değinen Uluç, sözlerine şöyle devam etti:
"Bu uygulamalar bizi son derece rahatsız ediyor. Hem memnuniyetimizi, çalışma gün içerisindeki memnuniyetimizi ve itibarımızı çok zedeliyor ve bu şekilde çalışmak istemiyoruz. Bir yılda gelmeyen hastadan dolayı kesintinin bir an önce kaldırılmasını, yine memnuniyete göre veya yazdığımız ilaca göre ödeme verilmesinin tamamen kaldırılmasını istiyoruz.
Yine son dönemdeki MHRS uygulamasıyla, yani MHRS'de randevu bulamayan hastanın 'aile hekiminize gidin size randevu alsın' denmesi yine bizi bir sekreter konumuna düşürüyor ve bu şekilde yapılacak, yapılan uygulamalar bizim itibarımızı son derece zedeliyorlar. Bu durumdan da son derece rahatsızız. MHRS randevularını, bize ayrılan payın genel paya eklenmesi ve hastanın kendisinin almasını istiyoruz. Sadece bize çok küçük, acil hastalar için yönlendirmemiz gereken bir pay kaldığı sürece geri hakların hepsi MHRS sistemine eklenmelidir."
Dr. Nişli Kaya: "Günün sonunda biz çalışanlar mutsuz, tükenmiş ve çaresiz kalıyoruz"
İSTAHED Genel Sekreteri Dr. Çınla Nişli Kaya da bu durumun hem çalışanı cezalandırdığını hem de sistemi sürdürülemez hale getirdiğine değinerek, "Üstelik gelirimiz; yazdığımız antibiyotik oranından, mide ilacı ve ağrı kesici reçetelerinden, günlük baktığımız hasta sayısından, yaptığımız taramalardan, hatta hastalarımızın hastaneye gidip gitmemesinden etkileniyor. Bir hekimin, bir ebe ya da hemşirenin maaşı; hastaların davranışlarına, memnuniyetine, rastlantısal istatistiklere göre belirlenemez. Bakanlığı memnun et, hastayı memnun et… Ama günün sonunda biz çalışanlar mutsuz, tükenmiş ve çaresiz kalıyoruz" dedi.
Aralık ayının 15’i itibarıyla son bir yılda aile hekimliğine hiç başvurmamış hastalar üzerinden yapılacak kesintiyle, hekimler ve aile sağlığı çalışanları yüzde 10–15 arasında gelir kaybına uğrayacağına dikkat çeken Kaya, "Hastalarımızı zorla ASM’ye mi getirmeliyiz? İnsanların hastaneye gidip gitmemesini nasıl engelleyebiliriz? Elimizde olmayan durumların bize ceza olarak dönmesinden artık bıktık. Bu model hem çalışanı hem halkı mağdur ediyor. Aile hekimliği sistemi giderek işlevsizleşiyor. Biz sadece adil, öngörülebilir, emeğe saygılı bir çalışma düzeni istiyoruz. Bu anlamsız uygulamalardan artık vazgeçilmesi gerekiyor" diye konuştu.
