5 Kasım 2025 Çarşamba gecesi gökyüzü, yılın en etkileyici doğa olaylarından birine sahne olacak. “Kunduz Dolunayı” (Beaver Moon), aynı zamanda bir Süper Ay olarak görülecek.
Ay, bu tarihte hem 2025’in en büyük ve en parlak dolunayı olacak hem de 2019’dan bu yana Dünya’ya en yakın konumuna ulaşacak. Dolunay fazı Türkiye saatiyle 16.20’de gerçekleşecek. Bu sırada Ay, Dünya’dan yalnızca 356 bin 980 kilometre uzaklıkta bulunacak.
“SÜPER AY” NEDİR?
“Süper Ay”, Ay’ın yörüngesinde Dünya’ya en yakın noktaya — yani perigee konumuna — ulaştığı anda dolunay evresinde olması durumuna verilen ad.
Ay’ın yörüngesi mükemmel bir daire değil, hafif eliptik bir şekle sahip. Bu nedenle Dünya’ya olan uzaklığı sürekli değişiyor. Ay, en uzak noktasında yaklaşık 406 bin kilometre, en yakınında ise 357 bin kilometre mesafede bulunuyor.
Bu fark nedeniyle Ay, Dünya’ya en yakın konumdayken gökyüzünde yaklaşık yüzde 14 daha büyük ve yüzde 30 daha parlak görünüyor.
Kasım dolunayına “Kunduz Dolunayı” denmesinin nedeni, Kuzey Amerika yerli halklarının bu dönemde kışa hazırlık yapan kunduzları gözlemlemesiyle bağlantılı. Geleneksel olarak bu isim, kunduzların yuvalarını tamamlama ve barajlarını güçlendirme dönemine işaret ediyor.
Bu yılki Kunduz Dolunayı ise 2019 Şubat’ında gözlenen “Kar Ayı”ndan bu yana en yakın Süper Ay olma özelliği taşıyor.
GELGİTLER BİRAZ DAHA YÜKSEK OLACAK
Süper Ay sırasında Ay’ın Dünya’ya yaklaşması, gelgitlerin normalden biraz daha yüksek olmasına neden oluyor. Bu olaya “perigee gelgitleri” ya da halk arasındaki adıyla “süper gelgit” deniyor.
Ancak uzmanlara göre bu durum endişe yaratacak boyutta değil.
Earth Sky tarafından aktarılan bilgilere göre, Süper Ay’ın bir insan üzerindeki çekim etkisi bir ataşın ağırlığının dokuzda biri kadar — yani fark edilemeyecek kadar küçük.
"SÜPER AY” TERİMİ NEREDEN GELİYOR?
İlginç biçimde, “Süper Ay” kavramı bilim insanlarından değil, bir astrologdan geliyor.
1979 yılında astrolog Richard Nolle, Ay’ın perigee konumundaki dolunayını tanımlamak için bu ifadeyi ortaya attı.
Zamanla terim, internet ve medya aracılığıyla küresel bir popüler kültür fenomenine dönüştü. Bilim insanları teknik olarak bu olaya “perigee dolunayı” demeyi tercih etse de, “Süper Ay” terimi artık halk arasında kalıcı bir yer edinmiş durumda.
