İstanbul Valiliği'nin kamu kurumlarına gönderdiği ve sokak hayvanlarının beslenmesinin yasaklandığını belirten belgeye yönelik tartışmalar sürüyor. Türkiye Hayvanları Koruma Vakfı yazılı açıklama yayınlayarak "Sokak hayvanlarını beslemek suç değildir" dedi. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Sokak hayvanlarını beslemek suç veya kabahat değildir”
"İstanbul Valiliği tarafından kamu kurumlarına gönderilen ve 'sokak hayvanlarının beslenmesinin yasaklandığı' tartışmalarını gündeme getiren yazısı kamuoyunda kaygı yaratmıştır. Söz konusu yazının hukuki niteliği, bağlayıcılığı ve uygulanabilirliği hususlarına dair aşağıdaki açıklamanın kamuoyuyla paylaşılmasında fayda görüyoruz.
Söz konusu belge; ilçe belediyeleri, kamu kurumları ve bağlı idarelere gönderilmiş bir iç talimat / idari yazı niteliğindedir. Vatandaşları doğrudan bağlayan bir düzenleme, yönetmelik veya kanun gücünde değildir. Bu tür yazılar, yalnızca kurumların kendi iç işleyişini bağlar; bireylerin hak ve özgürlüklerini kısıtlayacak bir yasak koyma yetkisine sahip değildir. Sokak hayvanlarını beslemek suç veya kabahat değildir.
"Bir fiilin yasaklanabilmesi veya ceza verilebilmesi için mutlaka kanunda açık düzenleme olması gerekir"
Türkiye’de yürürlükte bulunan hiçbir kanunda 'sahipsiz hayvanı besleme' suçu, 'sokak hayvanı besleme kabahati' ya da buna bağlanan bir idari para cezası yoktur. Anayasa’nın 38. maddesi ve Kabahatler Kanunu’nun 4. maddesi gereğince: Bir fiilin yasaklanabilmesi veya ceza verilebilmesi için mutlaka kanunda açık düzenleme olması gerekir. Kanunda olmayan bir yasak, bir valilik yazısı ile yaratılamaz. 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu beslemeyi yasaklamaz; tam tersine destekler.
5199 sayılı Kanun ve ilgili Uygulama Yönetmeliği; Belediyelere sahipsiz hayvanların beslenmesi, bakımının sağlanması, gönüllülerle iş birliği yapılması, lokanta ve işyerlerinden çıkan uygun artıkların toplanarak hayvanların beslenmesinde kullanılması yükümlülüklerini açıkça belirtmektedir. Yani Türkiye’deki mevcut mevzuat, sahipsiz hayvanların beslenmesini engelleyen değil, belediye–gönüllü iş birliği ile düzenli beslemeyi teşvik eden bir yapıya sahiptir. 'Kontrolsüz beslemeye müsaade edilmemesi' ifadesi vatandaş için bağlayıcı değildir.
"Aç bıraktırma ve beslemeyi engelleme, bizzat kanuna aykırıdır"
Valilik yazısındaki bu ifade: Tanımı yapılmamış, sınırları çizilmemiş, nerede, nasıl, kim tarafından uygulanacağı belirtilmemiş muğlak bir ifadedir. Bu nedenle vatandaş açısından: Besleme yasağı, yaptırım tehdidi, ceza uygulanması gibi sonuçlar doğurması hukuken mümkün değildir. Valilik, kanunda olmayan bir yasağı genelge ile yaratamaz. Besleme yapan vatandaşa ceza yazılması hukuken mümkün değildir. Aç bıraktırma ve beslemeyi engelleme, bizzat kanuna aykırıdır.
Hiçbir vatandaş, sokaktaki hayvanı beslediği için ceza, soruşturmaya konu edilme veya kolluk müdahalesi ile karşı karşıya bırakılamaz. Türkiye Hayvanları Koruma Vakfı olarak; sahipsiz hayvanların beslenmesini, yaşam hakkını savunmaya devam edeceğimizi kamuoyuna saygıyla duyururuz. Gelişmeleri yakından takip etmekteyiz. Doğabilecek her türlü hukuka aykırı işleme karşı gerekli tüm başvuru yollarını kullanacağımızı kamuoyuna saygıyla duyururuz."
