Gündem

RTÜK'ten TELE1'e 5 Gün Ekran Karatma Cezası

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır'ın, TELE1 ve Halk TV'de devlet büyükleri ve bakanlara yönelik sözlerini "kişilik haklarına saldırı" olarak değerlendirerek, her iki kanala idari para cezası uygulanmasına karar verdi. TELE1'deki 15 Temmuz'a ilişkin açıklamalar nedeniyle kanala ayrıca idari para cezası ile 5 gün yayın durdurma müeyyidesi uygulandı.

RTÜK'ün dün yapılan Üst Kurul toplantısında, TELE1, Halk TV, NR1 Türk, Yıldız EN ve TV+ kanallarına yaptırım uygulanmasına karar verildi. RTÜK'ten yapılan yazılı açıklamada şunlar kaydedildi:

"RTÜK’ün Üst Kurul toplantısında, TELE1’de yayınlanan '4 Soru 4 Yanıt' programında, Merdan Yanardağ’ın 15 Temmuz’a ilişkin '15 Temmuz İslamcı bir darbe girişimiydi', 'Bu darbenin temel sorumlusu AKP iktidarıdır' ve 'Ben 15 Temmuz’da kutlanacak bir şey görmüyorum. Yok öyle bayram' şeklindeki açıklamaları, kamu sorumluluğu ile bağdaşmayan ve toplumu ayrıştırıcı nitelikte ifadeler olarak değerlendirildi. Söz konusu yayının, 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinde yer alan 'toplumu kin ve düşmanlığa tahrik edemez' hükümünü ihlal ettiği gerekçesiyle TELE1’e üst sınırdan idari para cezası ve beş gün yayın durdurma müeyyidesi uygulandı.

5 Temmuz 2025 tarihinde TELE1’de yayınlanan 'Çürüme' programı ile Halk TV’de yayınlanan 'Gündem Özel' programında, CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır’ın, Devlet Büyüklerine ve Bakanlara yönelik sözleri, kişilik haklarına saldırı niteliğinde bulundu. Yayınların, kişi ya da kuruluşları küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliğinde ifadeler içerdiği tespit edildi. Bu nedenle, 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinde yer alan 'yayınlar insan onuruna ve özel hayatın gizliliğine saygılı olmalıdır' hükmü gereğince her iki yayın organına da üst sınırdan idari para cezası uygulandı.

NR1 Türk'e gizli ticari iletişim cezası

NR1 Türk kanalında, klip aralarında tanıtımı yapılan bazı kişilerin kanalın 'Talents' başlıklı bölümünde yer alması üzerine yapılan incelemede, bu yayınların gizli ticari iletişim niteliğinde olduğu değerlendirildi. 6112 sayılı Kanun’un 9. maddesinin üçüncü fıkrasına aykırı olduğu tespit edilen bu durum nedeniyle NR1 Türk hakkında da idari para cezası uygulandı.

Müstehcen ve usule aykırı yayına ceza

YILDIZ EN kanalında gerçekleştirilen tele-alışveriş yayınlarının, hem kesintisiz 15 dakikalık yayın şartını karşılamadığı hem de günlük yasal süreyi aştığı tespit edilerek idari para cezası uygulandı. Ayrıca, TV+ logolu kuruluşta yayınlanan bir filmde müstehcen unsurlar bulunduğu ve toplumun genel değerlerine aykırı olduğu belirlendi. RTÜK içerik açısından sakıncalı bulunan bu yayınlar nedeniyle ilgili medya hizmet sağlayıcısına idari para cezası ve katalogdan çıkarma müeyyidesi uyguladı.

Tuncay Keser ve İlhan Taşcı'dan tepki...

RTÜK Üyeleri Tuncay Keser ve İlhan Taşcı, TELE1 ve Halk TV'ye verilen cezalara tepki gösterdi. Tuncay Keser, yaptığı yazılı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

"RTÜK, basında sansürün kaldırılışının yıl dönümünde, bu kez de TELE1'i, 5 gün kararttı. TELE1’e iki ayrı yayın nedeniyle 2 ayrı yaptırım, (5 gün yayın durdurma + yüzde 8 İdari Para Cezası) ve Halk TV’ye bir yaptırım (yüzde 3 İdari Para Cezası) uygulandı. 5 günlük ekran karartma ile Sözcü TV ve Halk TV'den sonra TELE1 de lisans iptali kıskacına girdi.

Sözcü TV’ye verilen 10 günlük yayın durdurma yaptırımının uygulanmasıyla Türkiye’de ilk kez, bu kadar uzun süreyle bir ekran kararmış, basın ve ifade özgürlüğüne yönelik baskılarda negatif bir eşik daha aşılmıştı. Bugün verilen 5 günlük yayın durdurma cezası ile birlikte, Sözcü TV ve Halk TV’den sonra TELE1 için de aynı ilkenin bir yıllık dönemde tekrar ihlal edilmesi durumunda, lisans iptali gündeme gelecek. Bu tabloyu, demokratik bir toplumla bağdaştırmak mümkün değil."

"Toplumun nefesi kesilecektir"

Keser'in açıkladığı verilere göre, yıl içinde verilen toplam 49 yaptırım kararının 40’ı (yüzde 82) Sözcü TV, TELE1, HALK TV kanalına yöneltildi. Verilere göre; Sözcü TV 14 yaptırım (13 idari para cezası, 13 program durdurma, 10 gün yayın durdurma) TELE1 13 yaptırım (13 idari para cezası, 5 program durdurma, 5 gün yayın durdurma) Halk TV 13 yaptırım (12 idari para cezası, 8 program durdurma, 10 gün yayın durdurma) oldu.

Toplam 26 kez program durdurma, 25 günlük yayın durdurma ve yaklaşık 20 milyon TL'yi bulan idari para cezalarının, Türkiye'nin ifade özgürlüğü karnesini daha da geriye götürdüğünü vurgulayan Keser, "Unutulmamalıdır ki, basın özgürlüğü gazetecilerin değil, toplumun özgürlüğüdür. Basın özgürlüğü azaldıkça, toplumun nefesi kesilecektir. 10 günlük yayın durdurma, yalnızca bir ekranın karartması değil; toplumun haber alma hakkının, eleştirel düşüncenin ve demokratik tartışma alanının felce uğratılmasıdır. Basın özgürlüğüne aykırı, halkın haber alma ve eleştiri hakkını yok sayan yaptırım kararlarına muhalefet ettim" ifadelerini kullandı.

"Hedefleri basını susturmak, ekranları karanlığa boğmak"

İlhan Taşcı da sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, şunları kaydetti:

"Basın Bayramında RTÜK’ten TELE1’e 5 gün ekran karartma cezası! Sansürün kaldırılışının yıldönümünde RTÜK, eleştirel yayınları nedeniyle televizyon kanallarını yine cezalandırdı. İstedikleri, gerçekler konuşulmasın; hedefleri basını susturmak, ekranları karanlığa boğmak. Basın özgürlüğünün önündeki en büyük engele dönüşen RTÜK, TELE1’e '4 Soru 4 Yanıt' programda Merdan Yanardağ’ın '15 Temmuz İslamcı bir darbe girişimiydi. Bu darbenin temel sorumlusu AKP iktidarıdır' değerlendirmeleri nedeniyle 'Toplumu kin ve düşmanlığa' tahrik iddiasıyla 5 gün ekran karartma ve yüzde 5 idari para cezası verdi. Kanalın 1 yıl içerisinde aynı maddeden yine ceza alması halinde TELE1’in lisansının iptali gündeme gelecek."