CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, sebzede üretim maliyetlerinin artmasının yanı sıra nakliye giderlerindeki olağanüstü yükselişin üreticiyi çaresiz bıraktığını bertirek, özellikle mazota gelen zamların nakliye giderlerini artırdığına dikkat çekti. Gürer, "Vatandaş pahalı diye ürünü alamıyor, üretici ise değerine satamıyor. Aracılar fiyatı katlıyor, zincir bozuluyor" dedi.
CHP Niğde Milletvekili ve TBMM Tarım Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, TÜİK’in Tarım-ÜFE verilerini değerlendirdi. TÜİK'in verilerinin tarımda yaşanan tabloyu bir kez daha gözler önüne serdiğini belirterek, meyve ve sebze fiyatlarının kış boyunca artmaya devam edeceğini söyledi. Gürer, Tarım-ÜFE’nin yıllık bazda yüzde 45,40’a çıktığını, en yüksek artışın ise yüzde 137,84 ile yumuşak ve sert çekirdekli meyvelerde görüldüğünü ifade etti. Bu yıl meyvede 8 milyon tonluk bir ürün kaybı yaşandığını, kayıt dışıyla birlikte bu kaybın 10 milyon tona ulaştığını vurgulayan Gürer, "Bu tablo fiyat artışını kaçınılmaz hale getiriyor" dedi.
"ARACILAR FİYATI KATLIYOR, ZİNCİR BOZULUYOR"
Sebzede üretim maliyetlerinin artmasının yanı sıra nakliye giderlerindeki olağanüstü yükselişin üreticiyi çaresiz bıraktığını belirten Ömer Fethi Gürer, özellikle mazota gelen zamların nakliye giderlerini artırdığını belirtti. Marul, karnabahar, brokoli gibi hafif ürünlerin taşıyıcılar tarafından tercih edilmediğini dile getiren Gürer, bu nedenle birçok ürünün üreticinin elinde kaldığını aktardı. Akdeniz ve Çukurova’daki seralarda üretilen ürünlerin büyük kentlere yüksek maliyetle taşındığını, bu yüzden raflara yüksek fiyatla girdiğini ifade eden Gürer, "Vatandaş pahalı diye ürünü alamıyor, üretici ise değerine satamıyor. Aracılar fiyatı katlıyor, zincir bozuluyor" dedi.
Gürer, özellikle Antalya gibi sera üretiminin yoğun olduğu bölgelerden büyükşehirlere ürün taşımak için demiryolu hatlarının devreye alınması gerektiğini belirtti. Tren taşımacılığının lojistik maliyetleri düşüreceğini kaydeden Gürer, bu adımın hem üretici hem tüketici için fiyatları kısmen de olsa kontrol altına alabileceğini ifade etti.
"ÇİFTÇİNİN DEVLETTEN ALACAĞI 1 TRİLYON 892 MİLYAR LİRA HÂLÂ ÖDENMEDİ"
Tarım Kanunu’na göre çiftçiye verilmesi gereken yıllık millî gelirin yüzde 1’lik desteğinin 2014’ten bu yana ödenmediğini söyleyen Gürer, 2014–2026 arasında çiftçiye verilmesi gereken toplam desteğin 2 trilyon 512 milyar lira olduğunu, ancak bunun sadece 620 milyar lirasının ödendiğini belirtti. Gürer, "Çiftçinin devletten alacağı 1 trilyon 892 milyar lira hâlâ ödenmedi. Bu para çiftçinin hakkıdır ve verilmediği için bugün tarım ayakta durmakta zorlanıyor" dedi.
"BORÇSUZ ÇİFTÇİ KALMADI"
Gürer, bankalara olan tarımsal kredi borcunun 1 trilyon 110 milyar liraya yükseldiğini, takipteki alacakların ise 10 milyar 202 milyon lira seviyesinde olduğunu belirtti. 2026 bütçesinde de Tarım Kanunu’na göre verilmesi gereken 722 milyar liralık desteğin yerine sadece 168 milyar liranın ayrıldığını hatırlatan Gürer, bu yaklaşımın çiftçiyi borç artışına sürüklediğini söyledi. Gürer, "Borçsuz çiftçi kalmadı. Destek yok, maliyet çok. Bu tablo raflardaki fiyatların sürekli yükselmesine neden oluyor" açıklamasında bulundu.
Çiftçinin girdilerde desteklenmesi gerektiğini vurgulayan Gürer, yem, gübre ve mazotta sübvansiyon sağlanmasını istedi. Ziraat Bankası’nın yeniden gerçek bir çiftçi bankasına dönüştürülmesi gerektiğini ifade eden Gürer, Tarım Kredi Kooperatiflerinin de üretimin tüm aşamalarında çiftçinin yanında olacak şekilde yeniden yapılandırılmasının zorunlu olduğunu belirtti.
"ARACILIK ZİNCİRİYLE MÜCADELE EDİLMEDİKÇE TÜKETİCİ UCUZ ÜRÜNE ULAŞAMAZ"
Gürer, Türkiye’de aracılık sisteminin daraltılmadığını, bu nedenle bazı ürünlerin taşınmasında isteksizlik oluştuğunu vurguladı. Aracıların kâr düşük gördüğü ürünlere yönelmemesi nedeniyle raflara daha az ürün ulaştığını belirten Gürer, "Bu durum fiyatların daha da artmasına yol açıyor. Aracılık zinciriyle mücadele edilmedikçe tüketici ucuz ürüne ulaşamaz" diye konuştu.
Tarım sektörünün mevcut koşullarla ayakta kalmasının zorlaştığını, hem üreticinin hem tüketicinin giderek daha büyük bir çıkmaza sürüklendiğine dikkat çeken Gürer, "Çiftçiye destek verilmediği sürece üretim güçlenmez, raftaki fiyatlar düşmez” diyerek, tarımdaki krizin artık ertelenemez çözüm gereken bir sorun haline geldiğini vurguladı.
"ÇİFTÇİLERE YETERLİ DESTEK VERİLMİYOR, TARIM KESİMİNİN SORUNLARI KATLANIYOR"
Gürer, TBMM Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada da "Çiftçilerimiz için 2026 yılında Tarım Kanunu'na göre verilmesi gereken destek 722 milyar lira iken ayrılan destek 168 milyar lira. 2014-2016 yılları arasında çiftçilere verilmesi gereken destek 2 trilyon 512 milyar lira iken destek olarak verilen yalnızca 620 milyar lira, ödenmeyen destek 1 trilyon 892 milyar lirayı buluyor. Çiftçilerin bankalara toplam borçları 1 trilyonu aştı, takibe alınan borç 10 milyar 202 milyar lira. Traktörleri, arazileri haczediliyor, hayvanları haczediliyor. Çiftçilere yeterli destek verilmiyor, tarım kesiminin sorunları katlanıyor. Bu bağlamda iktidar çiftçinin, üreticinin, besicinin hakkını teslim etmelidir" dedi.