“Devlet Eli Değince Nasıl da Güzelleşti…”

Başkent Ankara’nın önemli kutsal mekanlarından olan Mamak’taki Hüseyin Gazi Cemevi, Muharrem Ayı'nda yapılan saldırıların ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyaretiyle gündeme geldi.

Ziyaretin yapılış şekli ve duvardaki fotoğraflar çok eleştirildi.

Peki Ankara’nın ihmal edilmiş tarihi mekanlarından biri olan Hüseyin Gazi Türbesi neden kutsal sayılıyor? Çok az kişinin bildiği Hüseyin Gazi Mağarası neden önem taşıyor? Aleviler siyasilerden ne bekliyor?

Bizim Ankara Temsilcisi Seval Yıldırım, tartışmaların odağındaki Hüseyin Gazi Türbesi’ne gitti. Merak edilenleri en yetkili isimlerle konuştu. 

Bölgenin ve türbe ile mağaranın tarihine ilişkin bilgileri Hüseyin Gazi Vakfı Kurucusu Gülağa Öz paylaştı.

Gülağa Öz, Bizans ile mücadelede Hüseyin Gazi’nin taşıdığı önemi şu sözlerle anlattı:

“Burası (Hüseyin Gazi) 12. yy sonlarına doğru Türklerin Anadolu’ya gelmesine kadar Bizanslıların önemli merkezlerinden birisiymiş. Ankara’nın, o günkü Bizanslıların en yüksek tepesi burası. Hüseyin Gazi, Anadolu’da akınlar düzenlemek üzere çeşitli yerlere geliyor. Malatya’dan başlayıp Ankara’ya geldiğinde çeşitli temaslarda bulunuyor, o zaman burada yerleşik dedeler var. Onlar aslında Anadolu’yu esas yurt yapıyorlar. ‘Erenler’ dediğimiz kişiler var. O zamanlar ismi duyulanlar Yakup Abdal, Memlik Baba… Onlarla temas kurarak Bizanslılardan burasını nasıl alalım hesabını yapıyorlar. 

“GECE BİZANSLILARA BASKIN YAPIP, GÜNDÜZ MAĞARADA SAKLANIYORLAR”

Sonra keşif yapıyorlar -ki bu dağın yüksek tepesine Bizanslılar gelemez diyorlar- Hüseyin Gazi adamlarıyla bu dağa geliyor. Gündüzleri az ilerde bulunan mağarada saklanıyorlar, geceleri de Bizanslılara baskın düzenliyorlar. Bu baskın esnasında Hüseyin Gazi yaralanıyor, “askar” adlı bir de atı var atına biniyor onun üzerinde mağaradan buraya çıkıyor, şimdiki türbenin olduğu tepede bayılıp düşüyor, hakka yürüyor. Arkadaşları onu buraya defnediyor. O gün bugündür burası Hüseyin Gazi Dergahı olarak biliniyor. Anadolu’ya 13.yy’da Hacı Bektaş ve arkadaşlarının gelmesiyle birlikte Anadolu’nun çeşitli yerlerinde kendi gelenek ve göreneklerini yürütmek amacıyla çeşitli dergahlar kuruyorlar. Burada da Hüseyin Gazi Dergahı’nı kuruyorlar.

Seval Yıldırım: Mağara aslında bu dergahın varoluş nedeni diyebilir miyiz? Mağarada yaşayarak bu mücadele sürdürülmese, bugün bu mekan olur muydu?

Hüseyin Gazi Vakfı Kurucusu Gülağa Öz: Bugün buraların kurulmasında mağaranın önemi büyük. Hüseyin Gazi Türbesi’ne gelenler mağarayı da ziyarete giderler. O dönemde erenler, bektaşiler örgütlenmeselerdi bugün bizim konuştuğumuz anadilimiz Türkçe de olmazdı. O zamanlar Selçuklu vardı daha sonra Osmanlı geldi yazı dili Arapça ve Farsça ama kitlesi Türkmenler… Onlar da dağlarda buralarda yaşıyordu. Buralar, kendi geleneksel kültürümüzü korumak amacıyla yapılandırılmış alanlar olmuştur.

“EVLİYA ÇELEBİ DE ZİYARET ETMİŞ”

1632 yılında Evliya Çelebi’nin de ziyaret ettiği ve “50 bin kişi cem ediyordu” diyerek anlattığı Hüseyin Gazi, yakın zamana kadar yol sorunu yaşıyordu. 1997 yılında dernek, 2001 yılında da vakıf kurulması ve yemekhaneyle, kesimhane yapılmasının ardından bölge gelişmeye başladı. En büyük destek ise Mansur Yavaş’tan geldi. 

“MANSUR YAVAŞ YOLLARI YAPTI, GÜVENLİK TAHSİS ETTİ”

Hüseyin Gazi Vakfı Kurucusu Gülağa Öz: Mansur Yavaş’ın Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı olmasıyla yollar yapıldı, gördüğünüz tüm asfalt yolu o yaptı. Şu gölgelikleri, çadırları ne görüyorsanız Ankara Büyükşehir Belediyesi yaptı. En önemlisi de güvenlik tahsis etti 24 saat… Daha sonra Mamak Belediyesi önce yardım etti sonra da ufak tefek ihtiyaçları karşıladı. Cumhurbaşkanı gelmeden önce buraları temizledi, boyasını-badanasını eksik olan ne varsa yaptılar.

Seval Yıldırım: Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyaretinde mağara da gündeme geldi. Nedir oranın özelliği? 

Hüseyin Gazi Vakfı Kurucusu Gülağa Öz: Halk bir kutsallık yüklüyorsa, kutsaldır. Hüseyin Gazi orada kaldığı için kutsiyet atfedilmiş. İçindeki su da bu kadar yüksekte kayalardan çıkıyor damla su olarak akıyor. Mağaranın turizme açılması tanıtım için faydalı olur.

Peki Bizim Ankara’ya konuşan alevi toplumu temsilcileri Erdoğan’ın ziyaretini nasıl değerlendirdi? Eleştiriler ve resim tartışması için ne dedi?

“ERDOĞAN’IN ZİYARETİ ÇOK DOĞRU”

Hüseyin Gazi Vakfı Kurucusu Gülağa Öz: Burayı hareketlendirdi bu ziyaret. Gelmesi çok doğru bir şeydi. Bir adım attı, en azından Hüseyin Gazi’nin tanıtılmasına ön ayak oldu. Toplumda alevilere yönelik önyargıları da kırmış oldu aslında. Buraya gelişini destekliyorum.
 
Hüseyin Gazi Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Celal Karaaslan: Dedenin oturduğu ocak vardır, önünde dedenin postu olur. Cemi yönetir onun arkasında. Hz. Ali, Hacı Bektaş Veli ve Atatürk resimleri cemevlerinin çoğunda vardır. Benim bildiğim tadilat yapıldı orada, yağlıboyalar duvara çizilmiş ama orada rutubet alma durumu nedeniyle resim bozulmuş tadilat yapılırken de duvarda olduğu için boyanmış, kapatılmış. Sonradan da tabloya yapılmış, o da sağ tarafa alınmış. 

“BURAYA DOST DA GELİR DÜŞMAN DA…”

“İncinsen de incitme” diyor…  Buraya dost da gelir düşman da. Türkiye’yi yöneten Cumhurbaşkanı tabi ki her zaman gelir, her yere gelir. Türkiye’yi temsil ediyor. Ama geç kalınmış bir olay o ayrı… Umarım bundan sonra Sayın Cumhurbaşkanı’nın cemevleri, Hacıbektaş Veli ziyaretleri… Sonsuza denk böyle güzellikler içerisinde gitsin. Dışlamadan, incitmeden, ötekileştirmeden… Hepimiz Türküz yani. Bize bizden fayda var. 

“BİZİ SEÇİM İÇİN HATIRLAYACAKLARSA HATIRLAMASINLAR”

Siyasetçiler kullandıkları üsluba çok dikkat etmeli. Bizim içimizde bu ziyarete hiçbir olumsuz tavır yok. Bizim de içimizde tutucular var, şekle takılanlar var. Bizi seçim için hatırlayacaklarsa hiç öyle hatırlamasınlar. 

“AYASOFYA’DA ATATÜRK’E SALDIRANLARI KINIYORUM”

Bizim ayrışmamızdan Türkiye üzerinde emelleri olanlar memnun kalır. İslamiyet birlik, dirlik, barış dinidir. Tabi hataları var siyasetçilerin; Ayasofya’da bunu yaşadık. Diyanet İşleri Başkanı mimberden kılıç çıkardı. Kime çekiyorsun bunu? Atatürk’e mi?  Yanlış bu. Diyanet İşlerini Atatürk kurdu biz hurafelere inanmayalım diye… Şimdi kalkıp da siyaset için ayrıştıranları, Atatürk’e saldıranları kınıyorum. Sayın Cumhurbaşkanı oradaydı, diyebilirdi; ‘gel bakayım…’ Dinlerde düşmanlık yok… Biz o hataya düşmeyiz. Biz buraya Cumhurbaşkanımızın gelmesinden memnun olduk. Umarım böyle devam eder. Siyaset için, çıkar için birbirimizi kullanmamıza gerek yok. Biz söylemle, eylemin aynılığına bakarız. Kullanmak için söyleniyorsa tabi ki iyiliğin de kötülüğün de sonuçlarını alacak.
 
“ZİYARETİN SEÇİM YATIRIMI OLDUĞUNU DÜŞÜNMÜYORUM”

Hüseyin Gazi Dergahı Dedesi Hüseyin Öz: Buradaki tadilatı Mamak Belediyesi yaptı. Mevzuya konu resimler, duvar su aldığı için bozulmuştu. Çerçeveli tablolar yapıldı. Ama oraya büyük geldi, biz de resimleri yan duvara koyduk. Bunlar boş tartışmalar. Ziyaretin de seçim öncesi yatırımı olduğunu düşünmüyorum. Bu ilişkiler bugün başlamış olsa derim ki; ‘Seçim yatırımı yapılıyor.’ Kültür Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı tarafından bir çalışma yapıldığını, bin 500’den fazla cemevinin ziyaret edildiğini, yetkililerinden öneriler toplandığını biliyoruz. Bu önerilerin Cumhurbaşkanına rapor halinde sunulduğunu da biliyoruz.

Cemevlerine saldırıların olduğu bir dönemde, muharrem ayında bir cumhurbaşkanının cemevi ziyareti kadar doğal, doğru ve güzel bir şey yok. Bir tek Cumhurbaşkanı değil devletin en üst katmanlarının saldırılardan sonra cemevlerini ziyaret ederek, alevi canlarla lokmalarını paylaşması, oruçlarını açması devletin arkamızda olduğunun, sahip çıktığının ifadesidir. Cumhurbaşkanı da bu kapsamda geldiğinden doğal ve güzel. Taleplerimizin büyük bir çoğunluğunun karşılanacağı bugün konuşuluyor.

Seval Yıldırım: Hükümetten talepleriniz neler?

“CEMEVLERİNİN İBADETHANE KABUL EDİLMESİNİ İSTİYORUZ”

Hüseyin Gazi Dergahı Dedesi Hüseyin Öz: Diğer ibadethanelere tanınan hakların bizim cemevlerine de verilmesini ve cemevlerinin ibadethane olarak kabul edilmesini istiyoruz. Bakımı, onarımı devlet tarafından karşılansın. Elektrik, su, personel gideri karşılansın. Bunlar yıllardır söylenen basit talepler, devletin yapması gereken gecikilmiş şeyler. Davutoğlu döneminde bir ara çözüm bulunmaya çalışıldı ama bugüne kadar doğru düzgün bir adım atılmadı. Adalet Bakanlığı’nın da bu çalışmaların içinde olduğunu biliyoruz demek ki, hukuki alt yapısını hazırlamak için onlar da gerekli çalışmayı yapıyor.

“SALDIRILARIN AMACI TAHRİK EDİP, SOKAĞA DÖKMEK”

Hüseyin Öz, son dönemde yapılan cemevi saldırılarını da değerlendirdi. “Maksatlı” oldukları yorumu yaptı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın “Meczup bile olsalar bunları kim kullanıyor ortaya çıkarıp, en ağır cezayı vereceğiz.” dediğini aktardı. “Karanlık odakların muharrem ayımızda saldırarak alevileri tahrik etmeyi, sokağa dökmeyi ve kaos yaratarak bu kaostan beslenmeyi amaçladıklarını düşünüyorum.” dedi. Öz, alevilere devlet kurumları içinde daha çok yer verilmesi gerektiği uyarısında da bulundu:

“ALEVİLERİ MARJİNALLEŞTİRMEYE ÇALIŞIYORLAR”

“Biz yıllardır barış içinde bir arada yaşamışız. Aleviler bu cumhuriyetin, birliğin, beraberliğin çimentosudur. Aleviler vergi vermiyor mu? Vatandaşlık görevlerini yerine getirmiyor mu? Umarım devlet alevileri marjinal grupların eline bırakmaz iyi bir adım atar. Avrupa özellikle Almanya’nın başını çektiği Avusturya vs. aleviliği parlamentolarında ayrı bir din gibi kabul etti. İslam dışı gibi. Türkiye’deki alevileri marjinalleştirmek için misyonerlik faaliyetleri yürüttüklerini düşünüyorum ben.

“ÇİÇEK GİBİ OLDU HER YER…”

Bir devlet kurumunun desteği olmazsa bir yere kadar…  Burası bugüne kadar duyarlı vatandaşların desteğiyle bu hale geldi. Devlet eli değince nasıl da güzelleşiyor; belediye hizmet verdi çiçek gibi oldu her yer. Yolu Ankara Büyükşehir Belediyesi yaptı. Burada başka hizmetleri de var. En önemlisi ne biliyor musunuz; buraya güvenlik verdi 24 saat. Burası kendi kaderine terk edilmiş olmaktan çıktı ve güvenliği sağlandı. Bundan dolayı Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’a müteşekkiriz. Bana göre en önemli şey; bir belediye hizmet yapabilir ama koruyamazsak o hizmetin anlamı olmaz. Hacı Bektaş Dergahı’ndan sonra burası Anadolu’ da en önemli merkez.”

“BAŞKA VAKFA 500 TL’YE KİRALADILAR, BİZDEN 6 BİN TL İSTİYORLAR”

Hüseyin Öz, Hüseyin Gazi Vakfı’nın statüsüne ilişkin bir hatırlatma da yaptı. Kendilerinden istenen yüksek kira bedelinin düşürülmesini talep etti.

“Biz burada yakın zamana kadar işgalci durumdaydık. Bu alan vakıfların kendi malı, her ay belli bir işgaliye bedeli ödüyorduk. Alevi İnanç Birliği diye yeni bir vakıf burayı bizim elimizden alarak kendilerine tahsis edilmesini sağladı bir proje karşılığında.
Onlara Vakıflar Bölge Müdürlüğü 500 TL kira bedeli biçerek tahsis yaptı, biz bu tahsisi iptal ettirdik çünkü üst kademelere bize haksızlık yapıldığını bildirdik. O vakıfla ilgili kararı iptal ettiler bize tahsisi yapıldı ama 6 bin lira aylık bedelle yapıldı. Yani o vakfa 500 lira, bize 6 bin TL. Ben burada iyi niyet görmüyorum. “Zaten bunlar 6 bin lira aylığı ödeyemez, biz de bunların ellerinden alırız” anlayışı var. Burası bağışlarla dönüyor… Biz şimdi bu kira ile ilgili de bir şeyler bekliyoruz. Bu rakam düzeltilir diye umuyoruz.”