Ticari Kredi Faizlerinde Artış Geliyor

Merkez Bankası’nın (TCMB) banka bilançolarının varlık tarafına da zorunlu karşılık uygulamaya başlamasının ve bazı TL ticari kredileri de ilk kez bu zorunlu karşılığa dahil etmesinin ticari kredi faizlerini de artırması bekleniyor.

TCMB hafta sonu yayımladığı açıklamada ve Resmi Gazete’de yayımlanan kararında, bireyselde yabancı para (YP) mevduatta TL’ye dönüşümü düşük bankalara 500 baz puana ulaşan ilave yabancı para zorunlu karşılık getirirken finansman şirketlerinin sıfır olan zorunlu karşılık oranlarını bankacılık sektörü ile eşitledi.

TCMB değişiklik için, “fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda finansal istikrarın desteklenmesi ve liralaşmanın teşvik edilmesi kapsamında makroihtiyati politika setini güçlendirerek zorunlu karşılık düzenlemesinde değişikliğe gitmiştir” dedi.

İŞ YATIRIM: TİCARİ KREDİDE FAİZ ARTAR

İş Yatırım’ın notunda TCMB kararının TL cinsi ticari kredilerde faiz oranını artırmasının ve ticari kredi büyümesini de sınırlamasının beklendiği belirtildi. TCMB verilerine göre ortalama ticari kredi faizi 15 Nisan itibarıyla yüzde 20,4 seviyesinde.

Notta, uygulamanın bankacılık sektörü için olumsuz olduğu belirtilerek, “Özellikle 2021 yıl sonundan günümüze ticari kredi büyüme oranı yüksek olan özel bankalar bu adımdan daha çok etkileniyor. Kamusal yükleri artacak olan bankaların, bu ek maliyetleri müşterilerine yansıtacağını düşünmekteyiz” denildi.

Kararın ardından düşüşle açılması beklenen bankacılık endeksi ise beklentilerin aksine yükseldi. Bankacılık endeksi saat 10.48’de yüzde 3’e yakın yükselişle 2,168.27 puandan hareket ediyor.

‘ENFLASYON ETKİSİ DE OLABİLİR’

Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan da, uygulama sonrası yüzde 20-21 oranında olan ticari kredi faizlerinin yüzde 24 civarlarına çıkabileceğini belirterek şunları söyledi:

“Firmalar daha pahalı oranlardan elde ettikleri bu işletme sermayesi kaynaklarını satılan mal ve hizmetlerin fiyatına da yansıtacağından dolayı enflasyon etkisi olabilir. Bu da aslında makroihtiyati tedbirler altında zorunlu karşılıklar nezdindeki veya diğer regülasyon kaynaklı etmenlerin enflasyonla mücadelede sonuca muhtemelen ulaştıracak bir etki yaratmaktan uzak olacağını ortaya koymaktadır.”

VARLIK TARAFINA DA ZORUNLU KARŞILIK

TCMB bilançoların yükümlülük tarafına uygulanmakta olan zorunlu karşılıklar, yapılan düzenleme ile “makro ihtiyati politika setini güçlendirmek amacıyla” bilançoların varlık tarafına da uygulamaya başlandı.

Bu kapsamda, bankalar ile finansman şirketlerinin TL cinsinden ticari nitelikteki nakdi kredileri zorunlu karşılığa tabi tutuldu.

İstisnalar ise KOBİ tanımına giren işletmelere kullandırılan krediler, esnaf kredileri, ihracat ve yatırım kredileri, tarımsal krediler, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’ndaki bazı kurum ve kuruluşlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri (KİT) ve bunların iştiraklerine kullandırılan krediler, kurumsal kredi kartları ve mali kuruluşlara kullandırılan krediler sıralandı.

İSTİSNALAR HARİÇ TL TİCARİ KREDİLERE YÜZDE 10 ZK

TCMB böylece 1 Nisan 2022’den itibaren dörder haftalık dönemlerde kullandırılan ticari kredilerin yüzde 10’u oranında zorunlu karşılığın aynı sürelerde tesis edilmesine karar verdi.

Ayrıca 31 Mayıs 2022 itibarıyla 31 Aralık 2021 tarihine göre kredi büyüme oranı yüzde 20’nin üzerinde olan bankaların, 31 Mart 2022 ve 31 Aralık 2021 tarihlerinde mevcut kredi bakiyeleri arasındaki farkın yüzde 20’si oranında zorunlu karşılığı 6 ay boyunca tesis etmesine karar verildi.

TL’YE DÖNÜŞÜM SAĞLAYAMAYANA İLAVE YÜK

TCMB açıklamasında, yabancı para zorunlu karşılık oranlarının gerçek kişi mevduatta dövizden TL’ye dönüşüm oranına göre farklılaştırılmasına karar verdiğini açıkladı.

Böylece dönüşümü yüzde 5’in altında kalan bankalara ilave 500 baz puan yüzde 5 ile yüzde 10 arasında olan bankalara ilave 300 baz puan zorunlu karşılık uygulanmasına karar verildi. Uygulama, tesisi 10 Haziran’da başlayacak 27 Mayıs hesaplama döneminden itibaren geçerli olacak.

FİNANSMAN ŞİRKETLERİNE ZORUNLU KARŞILIK

Diğer yandan, finansman şirketlerinin sıfır olan zorunlu karşılık oranları da bankalar ile aynı seviyeye getirildi ve yurt içi bankalara olan yükümlülükleri zorunlu karşılık kapsamında alındı. Bu değişiklik, tesisi 13 Mayıs’ta başlayacak olan 29 Nisan tarihli hesaplama döneminden itibaren geçerli olacak.

TCMB’nin TL zorunlu karşılık oranları 3 aya kadar olan mevduat için yüzde 8 iken 3 ile 6 aya arasında yüzde 6 seviyesinde. TL zorunlu karşılık, 6 aydan 1 yıla kadar vadelide yüzde 4, 1 yıldan uzun vadede ise yüzde 3 seviyesinde.

TCMB’nin yabancı para zorunlu karşılık oranları ise 1 yıla kadar vadede yüzde 25, 1 yıldan uzun vadelide ise yüzde 19 seviyesinde. (REUTERS)