Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT), mağduriyetlerinin biran önce son bulmasını istiyor. Yapılan son açıklamaların ardından hayal kırıklığı yaşayan EYT’liler seçimi işaret ediyor.
EYT nedir? Kimler EYT’li sayılıyor? EYT Kaç kişiyi Kapsıyor? EYT’lilerin talepleri neler? EYT’liler nasıl bir yol izleyecek?
İşte tüm bu soruların yanıtlarını Ankara EYT Dernek Başkanı Ersin Kotan, Bizim Ankara Temsilcisi Seval Yıldırım’a anlattı.
“TAVİZ VERMEYECEĞİZ”
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in dünkü açıklamasında EYT konusu ile ilgili olarak “Şu anda bizim gündemimizde bu yok” ifadesi milyonlarca kişiyi üzdü.
Ankara EYT Dernek Başkanı Ersin Kotan, yaklaşık 4 buçuk milyon EYT’linin haklarından taviz vermeyeceğini söyledi ve iktidara seslendi:
“Önümüzde bir seçim atmosferi olacaktır. Biz üyelerimize hep şunu söylüyoruz, bizlerin yanında olanların yanında olacağız. Dolayısıyla seçmen kendi hür iradesiyle sandığa gittiği zaman yaşadığından memnunsa ona göre tercihini kullanacak.”
Kotan, 15 Mayıs’ta İstanbul Maltepe’de düzenleyecekleri mitinge toplumun tüm kesimlerini davet ettiklerine işaret ederek;
“Herkesin katılımını bekliyoruz. Siyasi partilerin liderlerini de davet ettik. Tüm STK’lar davet edildi. Orada miting alanındayız ve aynı zamanda diyoruz ki, sen yoksan bir eksiğiz sen varsan bir fazlayız sloganımızla tüm EYT derneklerine üye olan, olmayanlarla, birlik beraberlik içerisinde mitingi taçlandırmayı ümit ediyoruz.”
“FORMÜL İSTEMİYORUZ, HAKKIMIZI İSTİYORUZ”
Ersin Kotan, EYT’liler olarak herhangi bir formül üzerinde konuşmadıklarını ve bunu da istemediklerinin altını çizerek, “Çünkü bizler 1999 öncesi haklarımız neyse bunları talep ediyoruz asla da taviz vermeyeceğiz bunu tüm eyt’li arkadaşlarımız bunu bilsin asla bu konuda biz taviz vermeyeceğiz 22 yıldır biz ezildik haklarımız elimizden alındı bu saatten sonra da hiçbir şekilde pazarlığa oturmayacağız.” diyerek kararlılıklarına işaret etti.
“HAKKIMIZ ELİMİZDEN ALINDI”
Ankara EYT Dernek Başkanı Kotan, 8 Eylül 1999’da çıkan 4447 sayılı yasanın geriye işletilmesi sonucu SGK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı mensubu çalışanların tüm haklarının ötelendiğini ve sözkonusu kesimin emeklilik hakkının ellerinden alındığını söyledi.
Durumun bir hak mahrumiyeti olduğunu ifade eden Kotan;
“Herkes geleceğini ona göre planlamıştı. Ama çıkan bu yasayla hem çalıştıkça maaşların düşmesi hem yaş ve prim sayısının artması hem de bağlanma oranının düşmesiyle EYT’liler sürekli bir sorun yaşamaya başladı ve geçim sıkıntısı çekmeye başladı.” dedi.
Açıklamasında emeklilik hakkını alamamak bir yana bir hak kaybı olduğunun altını çizen Kotan sözlerini şöyle sürdürdü:
“Yasa çıkış tarihi itibariyle uygulanmalıydı. Bu yasa 08.09.1999 tarihinde çıktı ama geriye işletildi. Dolayısıyla 1999 sonrasını kapsamasına o zaman hiç bir itirazımız yoktu. Çünkü o zaman bir kanun çıkmış, bundan sonra işe girenler bilerek ve isteyerek bu yasaya tâbi olacak, kademeli sisteme geçecekti. Buna bir itirazımız yok. Bizim savunduğumuz nokta yasanın çıkış tarihi itibariyle uygulanması ve o zaman ki şartlarda emeklilik hakkımız neyse o hakların iadesini istiyoruz. Aslında basit bir olay tabi ki çözüm mercii TBMM. Milletvekillerinin iktidarın bir araya gelip yasayı değiştirip EYT haklarının verilmesi önkoşulumuzdur.”
“4,5 MİLYON CİVARINDA MAĞDUR VAR”
Ankara EYT Dernek Başkanı Ersin Kotan, 1999 yılındaki istatistiklere göre, 12 milyon kişinin bu tarihte o yasaya takıldığını ve geçen süre zarfında yaklaşık 7-7,5 milyon kişinin emekli olduğunu belirterek, halen 4,5 milyon civarında vatandaşın mağduriyet yaşadığını kaydetti.
Bakanlığın kendilerine konu ile ilgili bir rakam telaffuz etmediğine işaret eden Kotan, EYT’liler olarak yaptıkları girişimler hakkında şöyle konuştu:
“Geçtiğimiz günlerde TBMM’de Muhammer Emin Akbaşoğlu ve MHP Grup Başkan Vekili Erkan Akçay ile bir görüşme yaptık. Ama en son sayın Akbaşoğlu ile yaptığımız yaklaşık iki saatlik görüşmede bize söylediği beş madde vardı. Zaten kamuoyuyla da bunu paylamışlardı. Bunun ilk ikisini asgari ücret ve memurlarla ilgili zammı yaptıklarını bundan sonraki süreçte de, bu 2022 yılı içinde de 3600 arkasından sözleşmeli personel ve EYT’yi 2022 yılı içinde bitireceklerini söylediler. Bunlar konuşulmuş planlanmış ve bununla birlikte altını çiziyorum ve bunların biri bitince diğeri başlamayacak. Buradaki önemli nokta, bu üç ayrı komisyon farklı alanlarda çalışıyor. Şu an çalışma var. Hatta söylenen biz bununla ilgili ilerleyen dönemlerde tekrar bir araya geleceğiz. Çünkü orada herhangi bir şey konuşulmadı. Sadece EYT’nin sıkıntılarını dile getirdik. Onunla ilgili derneklerimiz dahilinde federasyon temsilcileriyle birlikte bir önerge verdim dedim ki, 'Kaybettiklerimizin telafisi mümkün değildir. Dile kolay 23 yıl bunun telafisi hızlı ve etkin şekilde seçim olmasını beklemeden nasıl çözülür sorusundayız.' Bunun için dedik ki, aylık bağlanma oranlarının yüzde yetmiş seviyesine çekilmesini istiyoruz. Çünkü eskiden 99 öncesi bu seviye yüzde yetmişti, 2008’e kadar bu seviye yüzde elliye düştü,o günden bugüne kadar da yüzde 28’e düştü dolayısıyla bunu istedik bağlanma oranları çok düştü burada bir sıkıntı var.”
EYT’LİLERİN TALEPLERİ NELER?
Ersin Kotan, prim gününü tamamlayanlardan genel sağlık sigortası kesilmemesini istediklerini, çalıştıkça prim ödedikçe düşen maaş sisteminden vazgeçilip artan bir maaş bağlanma sistemine geçilmesi gerekliliğini yetkililere ilettiklerini ifade etti.
Kotan, taleplerini de sıraladı:
“Staj ve çıraklık döneminde işe başlayanların SGK başlangıcı sayılmalarını istedik. 1986 yılında 3308 sayılı kanunda staj ve çıraklıkla işe başlayanların SGK başlangısıcı sayılacağını tahmin ediyorduk. O dönemler devlet bir kart vermişti, dolayısıyla bir sigorta numarası vardı. Biz de sigortalı olduğumuzu sanıyorduk. Aradan geçen yıl sonunda baktık ki, bunun emeklilik ve yaşa etkisi yok. Bunun da en azından staj ve çıraklık döneminin SGK başlangıcı olarak sayılmasını istedik. Prim günü eksik olanlara borçlanma imkanı sağlansın. İşsiz kalan o dönemde çalışmak zorunda olanlar veya öncesi için arada boşa çalışmadığı günler için prim eksikliği ödenmesi yapılırsa o insanlar primini tamamlar emekli olabilir diye onu istedik. Bütün bunları ayırt etmeden SGK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı tüm çalışanlara aynı statü uygulanmalı dedik. Emekli olan ve hazırda olacak en düşük emekli aylığı bugünkü asgari ücret verilsin dedik. Bugün gelinen seviyede asgari ücret 4250 civarında fakat emekli aylıkları bağlanan asgari ücretle çalışanlarda hala 2200-2300 lira civarında. Bunlar Cumhurbaşkanı kararıyla 2500 lira tamamlanıyor. Türkiye’nin %40'ı asgari ücretle çalışıyor. Dolayısıyla 2500 lirayla emekli olacaklar. Bu yanlışın da düzeltilmesini istedik. Ayrıca emekli aylıkları arasındaki büyük fark kapatılmalı. Yakın sevilerde eşitlenmeli. Bu nedir? 2000 yılından önce bir intibak çıkmıştı gelir seviyesi. Emekli olanlara bağlanan maaşlar düzeltilmişti ama bugün emekli olan ve olacaklara 2500 lira civarında bir rakamla emekli olacak. Bu da adaletsiz bir sistem bunun da düzeltilmesini talep ettik ve dedik ki bizler şimdiye kadar bu sürede çalıştık aradan 25-30 yıl geçti bizler fazla prim ödedik her birimizin yaklaşık 350-400 bin liraya yakın beklediğimiz süre içinde almamız gereken bir maaş vardı. Biz bunları almadık, biz beklediğimiz yıl zarfında devlete sürekli sigorta primi ödedik ve dedik ki bizim devamlı yasanın çıkış tarihi itibariyle uygulanmasını istedik 1999 öncesindeki haklarımızdan taviz vermeyeceğiz dedik. Çünkü bizim bu saatten sonra kaybedeceğimiz hiçbir şey kalmadı, yıllardır mücadele ettik taviz vermeyeceğiz.”
İlginizi çekebilir:
EYT'liler Mansur Yavaş'tan Destek İstedi